Καππαδοκία - Η χώρα των ωραίων αλόγων (Αλησμόνητες Πατρίδες)

  Η Καππαδοκία είναι μια από τις μεγαλύτερες περιοχές της Μικράς Ασίας. Σήμερα εκτείνεται στις πέντε περιοχές της Τουρκίας : Καισαρεία (Kayseri), Νίγδη (Nigde - Βορησσός), Κιρσεχίρ (Kırşehir - Μωκισσός ή Ιουστινιανούπολη), Ακσεράι (Aksaray - Κολωνία) και Νεβσεχίρ (Nevşehir - Νεάπολη). Η ονομασία της αποτελεί μεταφορά του περσικού τοπωνυμίου "Katpatuka" στην αρχαία ελληνική, που σημαίνει "Η χώρα των ωραίων αλόγων", το οποίο πιθανόν προέρχεται από την χέττικη ονομασία "Kizzuwatna". Όσο πιο πίσω πηγαίνουμε, τόσο πιο πολύ πληθαίνουν οι ονομασίες της περιοχής αυτής. Αρχαίες πηγές αναφέρονται στην περιοχή ως "Ασσυρία" και οι δε κάτοικοι ως "Ασσύριοι". Τέλος, υπάρχει και η Αρμένικη ονομασία της Καππαδοκίας, "Gamirk", που συνδέεται με τις επιδρομές των Κιμμερίων στην περιοχή αυτή.

  Κατά την διάρκεια της ιστορίας τα σύνορα της Καππαδοκίας άλλαξαν πολλές φορές. Η μέγιστη έκτασή της ήταν μεταξύ 5ου και 1ου αιώνα π.Χ., όπου βόρειο σύνορο ήταν η Μαύρη Θάλασσα, νότιο η σημερινή Συρία, δυτικό η ευρύτερη περιοχή της σημερινής επαρχίας Isparta και η λίμνη Tuz (Τάττα), ενώ ανατολικά τα σύνορα με την Αρμενία ήταν ο Ευφράτης ποταμός. Έκτοτε τα σύνορά της ταυτίστηκαν με αυτά του Βασιλείου της Καππαδοκίας που αποτελούνταν από τις πέντε επαρχίες που προαναφέρθηκαν.
  Το τμήμα της Καππαδοκίας που διατήρησε αυτή την ονομασία από τον 1ο αιώνα π.Χ. μέχρι και σήμερα, βρίσκεται στο κεντρικό οροπέδιο της Μικράς Ασίας, σε υψόμετρο 1000 μ. από την θάλασσα. Στην περιοχή αυτή δεσπόζουν ηφαιστειογενή βουνά, η δράση των οποίων, σε συνδυασμό με την διάβρωση που επέφεραν τα στοιχεία της φύσης, δημιούργησε ιδιόμορφους κωνικούς ορεινούς όγκους. Οι σχηματισμοί αυτοί λάβας, αποτελούν χαρακτηριστικό γνώρισμα του καππαδοκικού τοπίου, ιδιαίτερα δυτικά της Καισαρείας. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ένας λόγος που κάνει αυτή την περιοχή μοναδική στον κόσμο. Οι κάτοικοί της θα μας διδάξουν την απόλυτη προσαρμοστικότητα του ανθρώπου στο περιβάλλον, χωρίς τα μέσα της βιομηχανίας-τεχνολογίας. Χωρίς αυθάδεια και έπαρση οι Καππαδόκες μεταμόρφωσαν αυτό το γεωλογικό θαύμα σε σπίτια, εκκλησίες, κελιά και αποθήκες. Το αλλόκοτο και το ανοίκειο που βρήκαν, σκάβοντάς το σιγά - σιγά με την σμίλη τους, το κατέστησαν ιδανικό καταφύγιο. Γνωστές επίσης, είναι και οι υπόγειες πόλεις της Καππαδοκίας, τις οποίες μέχρι και σήμερα μπορεί κανείς να επισκεφθεί. Ολόκληρες πόλεις εξ ολοκλήρου δημιουργημένες στο υπέδαφος. Οι πιο γνωστές είναι στο Kaymakli, στο Ozluce και στο Derinkuyu (υπόγεια πόλη της Μαλακοπής).
  Λόγω της ιδιομορφίας του εδάφους, αποκαλούνταν και έρημος, οι κάτοικοί της ασχολούνταν με την καλλιέργεια δημητριακών και κυρίως σιταριού, μόνο σε ορισμένες περιοχές. Η περιοχή της Μελιτήνης ήταν η μόνη όπου υπήρχαν αμπελοκαλλιέργειες και ελαιοπαραγωγή. Να σημειωθεί πως το κρασί που παραγόταν εκεί, ο λεγόμενος "μοναρίτης σίνας" ήταν εφάμιλλο των ελλαδικών κρασιών.

  Αντίθετα, μεγάλη ανάπτυξη γνωρίζει η κτηνοτροφία. Η Καππαδοκία είχε μεγάλη παράδοση στην εκτροφή αλόγων, τα οποία συγκαταλέγονται στις καλύτερες ράτσες. Επίσης, δευτερευόντως εκτρέφουν όνους και πρόβατα.
  Παράλληλα, μεγάλη άνθιση γνωρίζει το εμπόριο. Οι πηγές αναφέρουν ορυκτό πλούτο στην περιοχή αυτή σε κοιτάσματα πολύτιμων λίθων όπως κρυστάλλου, όνυχα, αλάβαστρου δεύτερης ποιότητας και ίασπη. Επίσης Καππαδοκικής προελεύσεως ήταν κι ένα είδος διαμαντόπετρας, την οποία χρησιμοποίησε ο Νέρωνας για την επένδυση ενός ναού στη Ρώμη. Ένα άλλο προϊόν που υπήρχε σε αφθονία ήταν το αλάτι. Συνεπώς το εμπόριο ανθίζει και οι εμπορικοί δρόμοι της Καππαδοκίας φθάνουν έως την Σμύρνη και την Κων/πολη.
  Μέχρι την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 ο πληθυσμός της Καππαδοκίας αποτελούνταν κατά κύριο λόγο από Έλληνες χριστιανούς ορθόδοξους, δευτερευόντως από μουσουλμάνους Τούρκους, Κούρδους και Κιρκάσιους, οι οποίοι είχαν μεταναστεύσει τον 19ο αιώνα από την Ρωσία, και λίγους Αρμένιους που βρίσκονταν στην περιοχή από τον Μεσαίωνα.
  Σημαντική θέση κατέχει και στην χριστιανική ιστορία η Καππαδοκία. Οι κάτοικοί της ήταν βαθιά θρησκευόμενοι και πιστοί σε ήθη και παραδόσεις της ορθόδοξης εκκλησίας. Στη μεγαλύτερη πόλη της περιοχής, την Καισαρεία, ιδρύεται η πρώτη μητρόπολη της νέας θρησκείας στην Μικρά Ασία. Εδώ διαπρέπουν με τον βίο και την πολιτεία τους, άνδρες που πέρασαν στην ιστορία ως "Μεγάλοι Καππαδόκες Άγιοι". Ενδεικτικά, αυτοί είναι οι ιεράρχες Λεόντιος και Ευσέβιος, ο Μέγας Βασίλειος και οι κορυφαίοι μυστικοί θεολόγοι της Ορθοδοξίας, Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός και Γρηγόριος ο Νύσσης. Κατά την διάρκεια των Βυζαντινών χρόνων ιδρύθηκαν φιλανθρωπικά και ευαγή ιδρύματα, βιβλιοθήκες και μοναστήρια. Ακόμη, ο Γέρων Παΐσιος (κατά κόσμον Αρσένιος Εζνεπίδης) γεννήθηκε στα Φάρασα Καππαδοκίας και είχε μεταναστεύσει στην Κόνιτσα Ιωαννίνων.
  Κατά την Μικρασιατική Καταστροφή οι Καππαδόκες διώχθηκαν και σήμερα βρίσκονται διάσπαρτοι ανά τον ελλαδικό χώρο, κυρίως σε προσφυγικά χωριά της κεντρικής Μακεδονίας. Είναι γνωστοί και με το προσωνύμιο Καραμανλήδες, που προέρχεται από το τούρκικο καρά-ημάν, το οποίο θα πει μαύρη πίστη. Προσωνύμιο που αποκαλούσαν τους Χριστιανούς Ορθόδοξους της περιοχής εκείνης οι Τούρκοι.
  Παραθέτονται δύο εξάστιχα, όπως βρέθηκαν από παλιό βιβλίο αφιερωμένο στην Καππαδοκία :

Καππαδοκία Ο τόπος της φωτιάς και του ονείρου, ο ιερός χώρος της Χριστιανοσύνης, των μεγάλων Πατέρων της Εκκλησίας, ο τόπος όπου σμιλεύθηκε η Ορθόδοξη πίστη, σφυρηλατήθηκε η αγάπη, το σταυροδρόμι των φιλοσοφικών ρευμάτων.

Καππαδοκία Η χώρα των τρωγλοδυτών, ο τόπος των λαξευτών πετρομονάστηρων, η χώρα των υπόγειων πολιτειών, το υπαίθριο μουσείο της φύσης, η ατέλειωτη γλυπτοθήκη στην οποία κυλούν καρτερικά οι αιώνες.

  Εκεί τους λέγαν Καραμανλήδες ή Έλληνες κι εδώ τα πρώτα χρόνια ξένους, μα οι Καππαδόκες όπου κι αν ήταν είχαν μέσα τους τον ελληνισμό και την χριστιανοσύνη. Η δε πατρίδα τους, έμεινε στην καρδιά τους αλησμόνητη!

  Ο παρακάτω πίνακας δείχνει ενδεικτικά που πήγαν οι πρόσφυγες Καππαδόκες στην Ελλάδα και από ποια περιοχή κατάγονταν :

Από	Σε
ΦΑΡΑΣΑ	ΠΛΑΤΥ ΗΜΑΘΕΙΑΣ, ΜΟΣΧΑΤΟ ΑΤΤΙΚΗΣ, ΚΟΝΙΤΣΑ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
ΑΞΟΣ	ΑΞΟΣ ΓΙΑΝΝΙΤΣΩΝ, ΚΥΡΙΑ ΔΡΑΜΑΣ
ΚΑΡΒΑΛΗ	ΚΑΡΒΑΛΗ ΚΑΒΑΛΑΣ
ΑΡΑΒΙΣΣΟ	ΝΕΑ ΑΡΑΒΗΣΣΟΣ ΣΚΥΔΡΑΣ
ΣΥΛΑΤΑ	ΝΕΑ ΣΥΛΑΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ
ΝΕΒΣΕΧΙΡ (ΝΕΑΠΟΛΗ)	ΝΕΑΠΟΛΗ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ
ΣΟΥΒΕΡΜΕΖ (ΦΛΟΪΤΑ)	ΦΛΟΓΗΤΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ
ΜΑΛΑΚΟΠΗ	ΜΑΛΑΚΟΠΗ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ
ΠΟΤΑΜΙΑ	ΕΜΟΡΦΟΧΩΡΙ ΛΑΡΙΣΑΣ
ΠΡΟΚΟΠΗ	ΘΕΣ/ΝΙΚΗ, ΝΕΑ ΠΡΟΚΟΠΗ ΕΥΒΟΙΑΣ
ΣΙΝΑΣΟ	ΑΘΗΝΑ, ΝΕΑ ΣΙΝΑΣΟΣ ΕΥΒΟΙΑΣ
ΜΙΣΤΙ	ΑΛΕΞ/ΠΟΛΗ, ΞΑΝΘΗ, ΚΑΒΑΛΑ, ΑΓΙΟΝΕΡΙ ΚΙΛΚΙΣ, ΞΗΡΟΧΩΡΙ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ, ΛΑΡΙΣΑ, ΚΟΝΙΤΣΑ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
ΤΣΑΡΙΚΛΙ	ΜΑΥΡΟΛΟΦΟΣ, ΑΛΓΙΡΟΧΩΡΙ, ΕΥΞΕΙΝΟΥΠΟΛΗ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΑΝΑΒΥΣΣΟΣ ΑΤΙΚΗΣ
ΕΝΕΧΙΛ	ΑΝΑΒΥΣΣΟΣ ΑΤΙΚΗΣ, ΝΕΑ ΑΡΑΒΗΣΣΟΣ ΣΚΥΔΡΑΣ
ΑΝΑΚΟΥ	ΠΕΙΡΑΙΑΣ
ΤΣΕΛΤΕΚ	ΝΕΟ ΙΚΟΝΙΟ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ
ΔΗΛΑ	ΧΑΛΚΙΑΔΕΣ ΦΑΡΣΑΛΩΝ
ΣΕΜΕΝΤΕΡΕ	ΝΕΑ ΣΗΜΑΝΤΡΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ
ΑΝΤΑΒΑΛ	ΔΙΑΣΠΑΡΤΟΙ ΣΤΗΝ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ